KTO MA PRAWO DO ŚWIADCZEŃ Z POMOCY SPOŁECZNEJ?

Prawo do świadczeń z pomocy społecznej, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, przysługuje:

    osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

    cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na osiedlenie się, zgodę na pobyt ze względów humanitarnych, zgodę na pobyt tolerowany, status uchodźcy lub ochrony uzupełniającej

    obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, Państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy uzyskali zezwolenie na pobyt.

Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu:

1.    ubóstwa;

2.    sieroctwa;

3.    bezdomności;

4.    bezrobocia;

5.    niepełnosprawności;

6.    długotrwałej lub ciężkiej choroby;

7.    przemocy domowej;

7a. potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi

8.    potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;

9.   bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;

10. uchylony

11. trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach; trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;

 12. trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;

13. alkoholizmu lub narkomanii;

14. zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;

15. klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje osobom i rodzinom w przypadku występowania jednej z powyższych okoliczności, a których dochód na osobę w rodzinie nie przekracza: 

 osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 776 zł, zwanej dalej "kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej"

 osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 600 zł, zwanej dalej "kryterium dochodowym na osobę w rodzinie"

 rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, zwanej dalej "kryterium dochodowym rodziny".

 Kryterium osoby samotnej do zasiłku stałego wynosi 130% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, a dla osoby w rodzinie wynosi 130% kryterium na osobę w rodzinie.

Przyznanie świadczenia z pomocy społecznej musi być poprzedzone przeprowadzeniem wywiadu rodzinnego w Twoim miejscu zamieszkania lub  w miejscu stałego / czasowego pobytu. Dlatego też zgłosi się do Ciebie pracownik socjalny, który przeprowadzi z Tobą rozmowę, pozwalającą na dokonanie oceny Twojej sytuacji życiowej, występujących problemów i zakresu potrzeb.

Pamiętaj, że wszelkie informacje jakie powierzysz pracownikowi socjalnemu podczas waszych rozmów objęte są tajemnicą służbową i mogą być wykorzystane jedynie do celów przyznania świadczeń pomocy społecznej. W postępowaniu przyznania świadczeń pomocy społecznej pracownik socjalny kieruje się przede wszystkim dobrem osób korzystających z pomocy i ochroną ich dóbr osobistych.

O CO BĘDZIE PYTAŁ PRACOWNIK SOCJALNY?

W świetle ustawodawstwa dotyczącego pomocy społecznej rodzina, to osoby spokrewnione lub niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące. Dlatego też pracownik socjalny będzie pytał nie tylko o informacje dotyczące Ciebie, ale też osób wspólnie z Tobą zamieszkujących  i gospodarujących. Oprócz danych dotyczących posiadanych źródeł dochodów, sytuacji zawodowej, zdrowotnej, rodzinnej, mieszkaniowej pracownik socjalny może również domagać się od Ciebie złożenia oświadczenia o posiadanym stanie majątkowym. Odmowa złożenia takiego oświadczenia może być podstawą do odmowy przyznania świadczenia pomocy społecznej.

Przy ustalaniu kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej brane są pod uwagę dochody osoby zainteresowanej, jej rodziny oraz osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego:

• z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku do ośrodka pomocy społecznej,
• w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony.

Dochody osoby zainteresowanej i jej rodziny - przy ustalaniu uprawnień do świadczeń pieniężnych pomniejszane są o kwotę, która co miesiąc przekazywana jest w formie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (tzw. dochody "netto").

Do dochodów nie wlicza się:

• alimentów świadczonych przez osoby w rodzinie na rzecz innych osób,
• jednorazowych świadczeń socjalnych,
• wartości świadczeń w naturze,
• składek na ubezpieczenia: zdrowotne, emerytalne, rentowe i chorobowe,

W odniesieniu do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą wysokość dochodu ustala się na podstawie zaświadczenia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego, zawierającego informacje o wysokości:

1. przychodu
2. kosztów uzyskania przychodu
3. różnicy pomiędzy przychodem a kosztami jego uzyskania
4. dochodów z innych niż działalność gospodarcza źródeł (w przypadku łączenia przychodów z działalności gospodarczej z innymi przychodami lub rozliczania się wspólnie z małżonkiem)
5. odliczonych od dochodu składek na ubezpieczenia społeczne
6. należnych zaliczek na podatek dochodowy lub należnego podatku
7. odliczonych od podatku składek na ubezpieczenie zdrowotne związanych
   z prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej.

Od dnia 1 stycznia 2022 r. wartość odpowiadająca dochodowi miesięcznemu z 1 hektara przeliczeniowego, która istotna jest przy ustalaniu uprawnień rolników i ich rodzin do świadczeń pomocy społecznej wynosi 345 zł.

W razie wystąpienia rażących dysproporcji między wysokością dochodu udokumentowaną przez Ciebie i twoja rodzinę, a rzeczywistą sytuacją majątkową stwierdzoną przez pracownika socjalnego, kierownik ośrodka pomocy społecznej może odmówić przyznania świadczeń z pomocy społecznej.

 DO CZEGO JESTEŚ ZOBOWIĄZANY?

·       Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej zobowiązane są do współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej.

·       Brak współdziałania z pracownikiem socjalnym, nieuzasadniona odmowa podjęcia pracy przez osobę bezrobotną lub nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną, odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, niedotrzymywanie jego postanowień, marnotrawstwo zasobów własnych lub przyznanych świadczeń, może być podstawą do odmowy przyznania, ograniczenia lub wstrzymania świadczeń pomocy społecznej.

ZAKRES l FORMY WSPÓŁDZIAŁANIA OSOBY LUB RODZINY
Z PRACOWNIKIEM SOCJALNYM

1.    Umożliwienie przeprowadzenia wywiadu środowiskowego w miejscu zamieszkania.

2.    Dostarczenie wymaganych przez pracownika socjalnego dokumentów, zaświadczeń.

3.    Podejmowanie czynności celem uzyskania alimentów, zasiłku rodzinnego i należnych świadczeń rodzinnych, dodatku mieszkaniowego i innych należnych świadczeń.

4.    Dotrzymywanie i wywiązywanie się z kontraktów ustnych lub pisemnych zawarty z pracownikiem socjalnym.

5.    Udział w szukaniu i realizowaniu rozwiązań swych trudności.

6.    W stosunku do osoby niepracującej:

·       rejestracja w Powiatowym Urzędzie Pracy,

·       wykazywanie aktywności w poszukiwaniu' pracy.

7. W stosunku do osoby z chorobą alkoholową:

·        podjęcie leczenia szpitalnego,

·        udział w zajęciach terapeutycznych w Poradni Terapii Uzależnień od Alkoholu i Współuzależnienia,

·         uczestnictwo w zajęciach klubu AA,

·         udział w innych grupach wsparcia.

8. W stosunku do osób uzależnionych od narkotyków:

·         podjęcie leczenia szpitalnego,

·         udział w zajęciach psychoterapeutycznych w Poradni Terapii Uzależnień od Substancji Psychoaktywnych.

9. W stosunku do osoby chorej:

·         podjęcie leczenia,

·         podjęcie czynności celem uzyskania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

Odmowa przyznania świadczenia

Podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej mogą stanowić:

• brak współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej,
• odmowa zawarcia kontraktu socjalnego,
• niedotrzymywanie postanowień kontraktu socjalnego,
• nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną lub wykonywania prac społecznie użytecznych,
• odmowa podjęcia leczenia odwykowego przez osobę uzależnioną oraz brak współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej.

Ograniczenie świadczeń, odmowa ich przyznania albo przyznanie pomocy w formie świadczenia niepieniężnego może nastąpić w przypadku stwierdzenia przez pracownika socjalnego:

• marnotrawienia przyznanych świadczeń,
• celowego niszczenia przyznanych świadczeń,
• korzystania z przyznanych świadczeń w sposób niezgodny z przeznaczeniem,
• marnotrawienia własnych zasobów finansowych,
• stwierdzonych dysproporcji między udokumentowaną wysokością dochodu
  a faktyczną sytuacją majątkową osoby lub rodziny.

Kryterium dochodowe - jak obliczyć dochód?

Wyliczając dochód osoby lub rodziny należy zsumować przychody z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku, czyli np. ubiegając się o pomoc w miesiącu marcu, trzeba przedstawić dochód z miesiąca lutego.

Obliczając dochód w rodzinie sumujemy przychody wszystkich członków rodziny. Muszą to być dochody netto, czyli bez podatku od osób fizycznych, składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia, ubezpieczenia społecznego określonego w odrębnych przepisach oraz kwoty alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

W przypadku uzyskania w ciągu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku lub w okresie pobierania świadczenia z pomocy społecznej dochodu jednorazowego przekraczającego pięciokrotność kryterium dochodowego danej rodziny lub osoby samotnie gospodarującej, kwotę tego dochodu rozlicza się w równych częściach na 12 kolejnych miesięcy, poczynając od miesiąca, w którym został uzyskany dochód.

W przypadku uzyskania jednorazowego dochodu należnego za dany okres, kwotę tego dochodu uwzględnia się w dochodzie osoby lub rodziny przez okres, za który uzyskano ten dochód.

Do dochodu nie wlicza się jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego, wartości świadczeń w naturze oraz świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych.

W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, sposób obliczania dochodu zależy od formy opodatkowania tej działalności (inaczej liczona jest w przypadku odprowadzania podatku dochodowego od osób fizycznych, a inaczej w przypadku zryczałtowanego podatku dochodowego). Dochód ustala się zwykle na podstawie zaświadczenia wydanego przez Urząd Skarbowy.